Geschiedenis van Oostakker

Het centrum van Oostakker is een driessite waarvan de geschiedenis mogelijk in de vroege Middeleeuwen begon en die in verbinding stond met het nabijgelegen uitbatingscentrum Puigem. Ten minste sinds het midden van de 14de eeuw bestond aan het huidige Oostakkerdorp een Sint-Laurentiuskapel. In het begin van de 17de eeuw werd die vervangen door de nog bestaande, maar inmiddels erg verbouwde Sint-Amandskerk. Toen het centrum van Oostakker in 1917 door bombardementen werd geteisterd, werd ook de kerk sterk beschadigd. De bebouwing rondom Oostakkerdorp, een vermenging van openbare gebouwen - met de vroegere gemeentelijke functies zoals het voormalige gemeentehuis -, handel en woonfuncties, is overwegend 20ste eeuws.

Het deelgebied Lourdes behoort tot het zuidelijke deel van Oostakker, nabij de grens met de deelgemeente Sint-Amandsberg die in 1872 van Oostakker werd afgesplitst. Topografisch gezien bevindt deze locatie zich op een hoge kouterrug met menselijke nederzettingssporen van in de prehistorie (cf. de vindplaatsen John Kennedylaan, Hogeweg, Sint-Bernadettestraat en Waterstraat).

De kern van het deelgebied Lourdes wordt gevormd door de Merovingische site Slote waaraan nog de toponiemen Slotendries, Slotenkouter, Slotenhage en Slotenmeers herinneren.

De belangrijkste hoeve was aan de dries gelegen en kan geïdentificeerd worden met het Hof ter Linden. Het goed ontwikkelde zich verder tot een adellijk kasteel met meerdere belangrijke bouwfasen in de periode tussen de 16de en de 19de eeuw. Het nog bestaande kasteel Slotendries ontstond omstreeks 1800 en bevindt zich te midden van een landschapspark. Op initiatief van gravin de Courtebourne werd in 1873-1874 op het kasteeldomein een bedevaartsoord ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes opgericht.

Centraal gegeven is een rotsstructuur waarin een Mariabeeld werd geplaatst. Ten gevolge van het succes van de bedevaartplaats stelde de gravin langs de bedevaartsweg gronden ter beschikking voor de bouw van een kerk, een klooster, scholen, winkels en een hotel. De bebouwing langsheen de verbindingsweg van Sint-Amandsberg naar Oostakker, waarvan de Lourdesstraat een onderdeel vormt, hangt nauw samen met de ontwikkeling van het bedevaartsoord Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes. Ook de nabijgelegen spoorweghalte met het station van 1911-1912 zijn in die ontwikkelingscontext te situeren.