Archievenoverzicht en archieftoegangen
Bij Archief Gent vind je de archieven van Stad Gent en OCMW Gent, maar ook privécollecties, beeldcollecties en meer.
Op deze pagina vind je
- Een archievenoverzicht en een aantal gedigitaliseerde inventarissen van archiefcollecties. Deze toegangen zijn een hulpmiddel in afwachting van het nieuw archiefbeheersysteem GIAS. Er worden stelselmatig nieuwe inventarissen toegevoegd.
- Meer context bij en informatie over de verschillende collecties en een overzicht van de publicaties die te koop zijn in De Zwarte Doos.
Archievenoverzicht en toegangen
Context bij en informatie over de collecties
programma
-
-
Stad Gent: Oud Archief
De kern van onze collectie zijn de overheidsarchieven van Stad Gent, van de middeleeuwen tot 1795.
De kern van de collectie van Archief Gent bestaat uit het overheidsarchief van de Stad Gent vanaf de middeleeuwen tot vandaag. Het archief uit de periode tot 1795 is opgenomen in het Oud Archief, samen met de archieven van andere lokale instellingen, zoals:
- Ambachten
- Schuttersgilden en gebuurten
- Representatieve instellingen, zoals de Leden en Staten van Vlaanderen uit het ancien régime.
Het archief van de Stad Gent uit de Franse periode (1795-1815), Nederlandse periode (1815-1830) en Belgische periode (1830 tot nu) is opgenomen in het Modern Archief, samen met de oude gemeentearchieven van de huidige deelgemeenten van Gent.
Bekijk de inhoud van het Oud Archief
Ben je op zoek naar stukken uit het Oud Archief? In de Archiefgids (1983) vind je een overzicht.
- Rechts van de titel staat steeds een reeksnummer. Daarmee kan je stukken opvragen in de leeszaal.
- Links van de titel staat een volgnummer dat we alleen in de Archiefgids gebruiken, onder meer in de inhoudstafel en de trefwoordenlijsten achteraan.
In de leeszaal zijn meer gedetailleerde inventarissen per reeks beschikbaar en voor sommige reeksen bestaan er regesten of samenvattingen.
Informatie over de inhoud van het Oud Archief vind je ook in de publicatie Historie op perkament (1988).
-
Stad Gent: Modern Archief
In het Modern Archief vind je alle overheidsarchieven van na 1795.
De reeksen van het Modern Archief zijn opgedeeld in thema's, zoals financiën, bevolking, openbare werken en militie. Ze zijn geordend met een:
- Letter (periode van 1795 tot de jaren 1930)
- Romeins cijfer (periode vanaf de jaren 1940)
- Overdrachtsnummer van de betreffende stadsdienst (recente periode)
In de publicatie Historie op perkament (1988) vind je een beknopt overzicht van het Modern Archief van de Stad Gent.
Afzonderlijk archief van de dienst Bevolking
Het historisch archief van de dienst bevolking werd in 2019 verhuisd naar Archief Gent. Dit zijn de bevolkingsregisters en de registers van de burgerlijke stand vanaf 1795.
In Archief Gent bewaren we ook de voorlopers van die genealogische bronnen: de doop-, trouw- en begraafboeken van de Gentse parochies voor de periode tot 1795.
De oude gemeentearchieven (periode vanaf 1795) van de 13 Gentse deelgemeenten bevinden zich grotendeels bij Archief Gent. Een deel zit nog bij de lokale dienstencentra.
Archief Gentblogt
Door de groeiende interesse in de offline gehaalde Gentblogt, bieden wij een statische versie van de volledige website aan.
Deze statische versie is niet doorzoekbaar en het audiovisueel materiaal is niet raadpleegbaar. Navigeren kan je alleen doen via de rubrieken Periode en Categorieën, niet via Auteurs en Trefwoorden.
Voor meer informatie en vragen neem dan contact op met archief@stad.gent.
Meer weten?
In de leeszaal van Archief Gent krijg je meer informatie en toegang tot de archieven: openingsuren.
-
OCMW Gent: Modern Archief
In de oude OCMW-archieven vind je stukken uit verschillende periodes, van 1796 tot nu.
De OCMW-archieven bestaan uit 3 delen: archieven van de Commissie van Burgerlijke Godshuizen en het Bureel van Weldadigheid (1796-1925), de archieven van de Commissie van Openbare Onderstand (1925-1977) en de archieven van het OCMW (1977-heden). Onderaan deze pagina vind je een aantal inventarissen die als eerste toegang dienen op deze archieven.
Archieven van de Commissie van Burgerlijke Godshuizen en het Bureel van Weldadigheid (1796-1925)
De Commissie van Burgerlijke Godshuizen (BG) was een burgerlijke instelling die de Franse Revolutionairen oprichtten in 1796, als opvolger van de Armenkamer. De instelling ontfermde zich over alle bejaarden, vondelingen, gebrekkigen, zieken, wezen en verlaten kinderen.
Het Bureel van Weldadigheid (BW) ondersteunde dan weer de thuiswonende armen.
Archiefstukken van BG komen bijvoorbeeld uit Hospitaal De Bijloke, Tehuis Lousbergs, Wenemaershospitaal, Godshuizen Sint-Jacobs, Sint-Jan & Pauwel en Sint-Jan-in-d’olie, Godshuis Van Caeneghem, het jongensweeshuis en het meisjesweeshuis.
Een van de meest geraadpleegde stukken uit de BG's zijn de registers van de vondeling die per vondeling gegevens zoals naam, (vermoedelijke) geboortedatum, leeftijd, vindplaats en situatie na de vondst bevatten.
Deze kostbare en fragiele stukken kan je nu online raadplegen. Je kan hierbij zoeken op naam, voornaam, folionummer en datum van inschrijving.
Van sommige vondelingen zijn ook stukjes stof bewaard gebleven van de kledij waarin ze werden gevonden. Deze kan je raadplegen via erfgoedinzicht.
Raadpleeg de inventaris van de archieven van de Commissie van Burgerlijke Godshuizen
Raadpleeg de nummering van de Godshuizen
Raadpleeg de inventaris van de archieven van het Bureel van Weldadigheid
Archieven van de Commissie van Openbare Onderstand (1925-1977)
Op 10 maart 1925 ontstond de Commissie van Openbare Onderstand (COO), die de Commissie van Burgerlijke Godshuizen en het Bureel van Weldadigheid samenvoegde.
De COO-archieven van de 13 Gentse deelgemeenten nemen hierbij een bijzondere plaats in. Denk vooral aan sociale dossiers en dossiers van het speciaal onderstandfonds. Deze gegevens zijn anoniem gemaakt in de onderstaande inventarissen.
De gevonden stempels en voedselbonnen uit de COO-archieven kan je raadplegen via Erfgoedinzicht.
Raadpleeg de inventaris van de archieven van de Commissie van Openbare Onderstand
Archieven van het OCMW (1977-heden)
Met de oprichting van het OCMW (Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn) in 1977 voegde Gent de COO's van de deelgemeenten samen. Ook deze archieven namen we op in onze collectie.
Deze archieven zijn belangrijke bronnen voor onderzoek, maar zijn op dit moment vaak nog gesloten. Je kan deze archieven inzien via een aanvraag voor wetenschappelijk onderzoek naar archief@stad.gent.
Raadpleeg de inventaris van de archieven van het OCMW
In de 3 deelcollecties van de OCMW-archieven vind je bijvoorbeeld:
- Notulen van vergaderingen van het Bureel van Weldadigheid en de Commissie van Burgerlijke Godshuizen
- Archief van godshuizen, tehuizen en hospitalen
- Beheersdocumenten van bezittingen
- Registers van vondelingen, verlaten kinderen en weeskinderen (1790 – 1922)
- Boekhoudkundige documenten zoals facturen, kasboeken en rekeningen
- Sociale dossiers rond de begeleiding van cliënten
- Beleidsdossiers van de directie Sociale Dienstverlening
-
Privé-archieven
Welke privé-archieven van personen, families, verenigingen en bedrijven kan je terugvinden? Ontdek het hier.
In het Archief Gent ben je niet alleen aan het juiste adres voor archieven van Stad Gent, OCMW Gent en andere lokale en representatieve overheidsinstellingen. Je vindt er ook privé-archieven van:
- Personen
- Families
- Verenigingen
- Bedrijven met een cultureel en historisch belang
Archieven van architecten en ontwerpers
Tot de bedrijfsarchieven behoren ook archieven van architecten en ontwerpers, zoals Maarten van Severen en fotoarchieven van persfotografen zoals Geo Pieters, Henri De Jonghe en Michiel Hendryckx.
Een up-to-date overzicht van deze archieven vind je op de website van Archiefpunt.
Meer informatie en toegang? Kom naar de leeszaal.
-
Erfgoedobjecten
Archief Gent heeft een grote collectie erfgoedobjecten die we uitlenen voor tentoonstellingen. Van schilderijen tot restjes stof.
Het vroegere OCMW Archief heeft een ruime collectie erfgoedobjecten opgebouwd, die we regelmatig in bruikleen geven voor tentoonstellingen. Zo vertrouwde dokter Jozef Guislain zijn verzameling aan het OCMW toe.
Onze waardevolle collectie kunst en historische voorwerpen omvat bijvoorbeeld:
- Schilderijen
- Vlaggen
- Godsdienstige voorwerpen
- Objecten uit de vroegere ziekenhuizen en rusthuizen (vb. De Bijloke)
- Armenbussen, stempels, penningen
- Stofjes en herkenningstekens van vondelingen
- Objecten uit de vroegere Gentse weeshuizen
Onze collectie erfgoedobjecten kan je raadplegen via Erfgoedinzicht.
-
Beeldcollecties
Wat bevatten de beeldcollecties van Archief Gent? Ontdek de inhoud van onze fototheek en prentenkabinet.
In de archieven van de Stad Gent én in privé-archieven vind je collecties (bouw)tekeningen, plannen en foto's.
Daarnaast bewaart Archief Gent ook een uitgebreide fototheek en een prentenkabinet, alsook enkele uitzonderlijke iconografische collecties.
Historische tekeningen, schilderijen en prenten
Het gaat om historische beeldcollecties over Gent, samengebracht door verzamelaars als Pierre-Jacques Goetghebuer, Eduard de Keyser en Jérôme Storme. Zij verzamelden duizenden tekeningen, schilderijen, prenten en prentbriefkaarten.
Je hebt toegang tot de inventaris van die collecties in de leeszaal van Archief Gent. Ook de fotocollectie van het vroegere OCMW Archief maakt deel uit van de beeldcollectie.
Op weg naar digitale toegang
De komende jaren digitaliseren we de collecties systematisch en worden ze toegankelijk via de Beeldbank.
De beeldcollecties van de Stedelijke Commissie voor Monumenten en Stadsgezichten (SCMS) kan je al gedeeltelijk raadplegen via de Beeldbank Gent. Je ontdekt er meer dan 16.000 foto's en prentbriefkaarten.
-
Audiovisuele collecties
De audiovisuele collecties van Archief Gent bestaan uit films, video's en geluidsopnames
De audiovisuele collectie van Archief Gent bestaat uit documentairefilms, video's en geluidsopnames. Deze collectie werd aangelegd vanaf 1975, met de aankoop van de Daska-films.
Filmjournaals met historische waarde
Het bedrijf Daska maakte in de jaren 70 en 80 journaalfilms. Deze films vertoonden de Gentse bioscopen voor de hoofdfilm.
Tussen 1975 en 1980 waren er 'Gentse Filmaktualiteiten'. En tussen 1980 en 1988 het 'Regionaal Filmjournaal'. De collectie Daska-films omvat 339 filmjournaals, met ongeveer 2.000 reportages.
Wordt verwacht: online audiovisuele database
We werken aan de hoge resolutie digitalisering van zowel de Daska-films als de rest van de audiovisuele collectie. Dat gebeurt in samenwerking met Meemoo - Vlaams Instituut voor het archief en Cinematek. Op Het Archief van Meemoo kan je onze gedigitaliseerde collecties doorzoeken.
Op basis van deze lijst met de Daska-filmjournaals van 1975 tot 1988 kan je intussen voor de beelden van een specifieke reportage terecht bij Marieke Vangheluwe van het STAM Gent, die over digitale video's op lage resolutie beschikt.
-
Documentatie
Archief Gent bevat ook historische nota's van geschiedkundigen en reeksen knipselmappen over Gentse onderwerpen.
In Archief Gent kan je historische nota's van geschiedkundigen raadplegen en reeksen knipselmappen over allerlei Gentse onderwerpen.
Wil je meer informatie of een stuk inkijken?
Kom naar de leeszaal. -
Bibliotheken van Archief Gent
Bij Archief Gent vind je een erfgoedbibliotheek en een bibliotheekcollectie van het vroegere OCMW Archief. Boeken kan je raadplegen, niet uitlenen.
Erfgoedbibliotheek met meer dan 35.000 titels
Archief Gent beschikt over een erfgoedbibliotheek met meer dan 35.000 titels, toegepitst op de geschiedenis van Gent en de Lage Landen. De catalogus kan je raadplegen via CaGeWeb. Dit is de online catalogus van de Gentse Wetenschappelijke Bibliotheken buiten de universiteit en de hogescholen.
In de erfgoedbibliotheek vind je onder andere:
- Boeken
- Tijdschriften
- Dagbladen
- Digitale publicaties
- Online databanken
Biliotheekcollectie van het vroegere OCMW Archief
De bibliotheekcollectie van het OCMW Archief is een administratieve bibliotheek met boeken, tijdschriften en andere documentatie. Hier bewaren we onder andere de 19de-eeuwse publicaties die ambtenaren van het Bureel van Weldadigheid en de Commissie van Burgerlijke Godshuizen gebruikten. Maar ook de boeken en tijdschriften voor onze huidige dienstverlening zijn onderdeel van de OCMW-bibliotheek.
In de bibliotheek vind je onder andere:
- Algemene informatie over het OCMW
- Informatie over de geschiedenis van het OCMW en haar rechtsvoorgangers
- Publicaties over maatschappelijk welzijn en armoedebeleid
- Informatie over Gentse wezen en vondelingen
- Jaarverslagen van het OCMW Gent
Wil je catalogus bekijken of een werk raadplegen?
- De erfgoedbibliotheek kan je raadplegen via CaGeWeb
- De bibliotheekcollectie van het vroegere Archief OCMW Gent kan je raadplegen via de catalogus van De Krook.
OPGELET: Deze OCMW-collectie bevindt zich fysiek op een andere locatie. Wil je een werk raadplegen, laat het ons dan weten via archief@stad.gent. Wij leggen het klaar voor jou in de leeszaal van Archief Gent.
Let op: je kan alleen boeken raadplegen in de leeszaal. We lenen geen werken uit.
-
Publicaties - te koop
Volgende publicaties kan je kopen bij Archief Gent (contact)
Gent filmstad. Cinema's en filmaffiches, 1938-1961
Lies Van de Vijver, Guy Dupont en Roel Vande Winkel - 2021
29,99 euro Kriegsalbum - Bezet Gent in de eerste wereldoorlog
Archief Gent ism Michiel Hendryckx - 2018
29,95 euro Kleurrijk. Wynantz en Gent omstreeks 1820
Marie Christine Laleman, Guy Dupont en Philippe Debeerst
12,50 euro Bulles bleues: herinneringen van geluk
Maurice Maeterlinck, André Capiteyn - 2011
19,95 euro Buskruit en Sauerkraut: oorlogsbronnen in De Zwarte Doos (20ste eeuw)
Leen Charles, Georges Antheunis, André Capiteyn, e.a. - 2007
8,00 euro Cuberdons met lavendel
Kirsten Van Malderen - 2013
17,95 euro De Berg van Barmhartigheid in Gent
Leen Charles, Guido Everaert, Marie Christine Laleman en Daniel Lievois - 2003
32,50 euro De hoed van Geeraard de Duivel
Marc Sleen - 2012
14,95 euro De Krook: een leerrijk boek
Geert Vermeiren, Marie-Anne Bru, Anton Ervynck - 2018
29,90 euro DVD - De stoel .03 van Maarten Van Severen. De geboorte van een designicoon 13,00 euro Erf, huis en mens: huizenonderzoek in Gent
Leen Charles, Guido Everaert, Marie Christine Laleman en Daniel Lievois - 2001
23,00 euro Gebuurteleven en dekenijen te Gent 14de-20ste eeuw
Johan Decavele (red.), Jozef Bontinck, André Capiteyn - 1992
10,00 euro Het Prinselijk Hof Ten Walle in Gent
Marc Boone, Leen Charles, Krista De Jonge - 2000
22,31 euro Historische Atlas van Gent: een visie op verleden en toekomst
André Capiteyn, Leen Charles en Marie Christine Laleman - 2007
29,50 euro Honderdsteboven : 100 archeologische beelden uit Gent
Marie Christine Laleman, Geert Vermeiren, Marie-Anne Bru, e.a - 2014
10,50 euro Kuldersbloed en blauwemeisjestranen: Gentse weeshuizen 1615-1984
Marcel De Bleecker - 2010
20,00 euro Maeterlinck: een Nobelprijs voor Gent
André Capiteyn - 2008
20,00 euro Mag ik dit vertellen? Stemmen uit de Gentse weeshuizen (1945-1984)
Lieselot De Wilde en Bruno Vanobbergen - 2012
18,50 euro Onder het Sint-Pietersplein Gent, van hoogadellijke begraafplaats tot parking
Marie Christine Laleman, Marie-Anne Bru, Geert Vermeiren - 2010
24,00 euro Ontdek de Bijloke Gent, geschiedenis, architectuur, cultuur
Marie Christine Laleman, Marie-Anne Bru, Wout De Vuyst - 2014
12,50 euro Op weg door Gent : historische routes in het stedelijk landschap
Guy Dupont, Pieter-Jan Lachaert, Marie Christine Laleman, e.a - 2012
29,00 euro Puzzel STAM - panoramisch gezicht op Gent 1554 19,95 euro Van Keizer Karel tot OCMW: vijf eeuwen welzijnszorg in Gent. Aan de hand van een stadswandeling door Gent, wordt de geschiedenis van de armenzorg in kaart gebracht
in opdracht van OCMW Gent - 1999
6,20 euro Van walsites en speelhoven. Het vrije van Gent bij Jacques Horenbault (1619)
Leen Charles, Marie Christine Laleman, Daniel Lievois en Peter Steurbaut - 2008
20,00 euro Archeologisch onderzoek in Gent, 1997 - 2018.
Stadsarcheologie. Bodem en monument in Gent, reeks 2 nrs. 1-8, 2007 - 2018
25,00 euro Fotografie herontdekt.
Veronique Govaert, Storm Calle en Georges Antheunis - 2014
25,00 euro Schatten van Mensen! Gent in 10 jaar aanwinsten.
Leen Charles in samenwerking met 't archief. Gent on Files vzw - 2010
Pier es ier! Zeven Gentse Pierkes.
Cultuur Gent - 2019
Erfgoedsprokkels. Maeterlinck-sporen Gent.
Provincie Oost-Vlaanderen, 2018
Erfgoedmemo's
Gentse vereniging voor Stadsarcheologie - 2003 - 2021
1,00 euro Middeleeuws Manhatten. Rijkdom in Gentse Stenen.
OKV in samenwerking met Stad Gent, Dienst stadsarcheologie en het stadsarchief
6,20 euro Oud Vlaendren op de wereldtentoonstelling van 1913 opnieuw bezocht.
Rudy Claerman - 2013
-